Eros

Yunan şair Hesiodos'un Thegonia adlı eserine göre,aşk ve cinsel arzu tanrısı Eros(''arzu'')ezeli kaostan Gaia(''yeryüzü'')ve Tartaros'la(''ölüler diyarı'')birlikte doğmuştu.Tüm hayatın itici gücü sayılan cinsel aşkın beden bürünmüş hali olarak görülürdü.Gaia ile Uranos'un birleşmesine önayak olmasından dolayı,zamanla tanrıların ve insanların yaptığı evliliklerin koruyucusu konumunu kazandı.Ancak gerek tanrıları,gerekse insanları akıldan yoksun bırakabilmesinden dolayı,ilişkileri bozan bir güç de sayılırdı.Ani ve çoğu kez mantıksız sevdalanmanın simgesi olan okuyla kaosu yarattığı için,Aphrodite'nin oğlu olduğu söylenirdi.Bu yönünü yansıtan tasvirlerde atletik bir genç olarak görünür.

Gizem kültleri Eros'u ilk dünya yumurtasından doğup evreni yaratan Phanes'le özdeşleştirirdi.Filozof Platon'a göre Eros başlı başına bir amaç olarak değil,aklı güzellik ideası üzerinden düşünmeye yöneltmenin bir yolu olarak gözleri bedensel güzelliğe çekerdi.

Şairlerin elinde Eros'un saygın bir yaşlıdan genç,hatta çocuksu bir oyunbaza doğru dönüşüm geçirdiği söylenebilir.MÖ 4.yüzyılda Rodoslu Apollonios onu uygunsuz çiftleri aşka zorlayarak insan ilişkilerini bozmakla meşgul olmadığı zaman zar oyununda hile yapan bir hayta gibi sundu.Ancak,Eros'un bu iki biçimi arasında tezat,göründüğü kadar büyük değildir.Başından itibaren efsanelerde arzunun daima yıkıcı ve çocukça olabileceğini belirtir.



Eros'un kışkırtığı bazı gönül ilişkileri,Medeia ve İason örneğinde olduğu gibi,arzunun insanlara mantığı ve toplumsal kuralları unutturan çıldırtıcı gücünü yansıtır.İason altın postu almak üzere Kolkhis'e vardığında,bir dizi olanaksız işi yerine getirmek zorunda kalır.Hera ve Aphrodite ona yardım etmeye karar vererek,Kolkhis prensesi Medeia'yı ona aşık edecek ve böylece büyüleriyle destek vermesini sağlayacak bir plan hazırlar.Eros'tan Medeia'yı oklarından biriyle vurmasını isteyen Aphrodite,karşılığında bir zamanlar Zeus'a ait olan bir oyuncağa sahip olacağına söz verir;Her fırlatılışında alevli iz bırakan altın bir toptur bu.Eros oyuncağa kavuşma hevesiyle Medeia'yı okuyla vurarak,anında gönlüne aşk ateşi düşürür.Eros'un oku öylesine etkili olur ki,Medeia İason'a yardım etmekle kalmaz,onunla birlikte gemiye binip kaçmadan önce kendi erkek kardeşini öldürür.Ancak İason daha sonra bir Yunan prensesi uğruna Medeia'yı boşar;Medeia da intikam almak için hem kendi çocuklarını,hem de prensesi öldürür.Bu olay Eros'un yıkıcı gücünü simgeler.

Prenses Psykhe(''ruh'')o kadar güzeldir ki,uyrukları Aphrodite tapınaklarını bırakarak ona tapınmaya başlarlar.Aphrodite kıskançlığa kapılarak,Eros'tan prensesi en çirkin canlıya aşık etmesini ister;ama plan ters gider ve Eros'un kendi prensese aşık olur.Eros gizlice ona kur yapar ve bir çok maceradan sonra tanrıça katına yükseltilen Psykhe'yle evlenir.